Wojciech Burszta, Anna Jawor, Mirosław Pęczak, Michał Rauszer, Piotr Zańko

Etnografia pamięci PRL-u. Kultura codzienności Polski powojennej 1956-1989

Człowiek socjalizmu winien być człowiekiem kulturalnym. Dla człowieka socjalistycznego

oświata i kultura mają być powszechnie dostępne, a stawanie się człowiekiem kulturalnym — modelem rozwoju osobowości, przedmiotem aspiracji i składnikiem awansu społecznego.

WSZYSCY MAJĄ SWOJE WEWNĘTRZNE DEMONY, NIEKTÓRZY TRACĄ NAD NIMI KONTROLĘ.

Zimny poniedziałek, październik 1992 roku. W lesie zostają odnalezione zwłoki atrakcyjnie ubranej kobiety. Randka? Gwałt? Prostytucja?

Policjanci z Komendy Wojewódzkiej mają trudne zadanie. Zeznania świadków są mętne, ktoś widział odjeżdżającego niebieskiego żuka, ktoś słyszał, że po okolicy kręcił się jakiś obcy. Sprawą zajmuje się Harry, legenda poznańskiej policji. Komisarz ma słabość do alkoholu, pięknych kobiet i brudnych zagrywek podczas przesłuchań. Towarzyszy mu posterunkowa Katia Domagała, która właśnie zaczęła pracę w Wydziale Kryminalnym. Przypuszczenia prowadzą ich do mężczyzny skazanego w przeszłości za gwałt. Niestety, nie zdążą z nim porozmawiać...

Pojawiają się nowe ofiary - każdą z kobiet uwiódł ten sam, czarujący i przystojny mężczyzna o śniadej cerze. Policja zaczyna polowanie. Katia na własną rękę sprawdza teren, na którym działa zabójca. Tymczasem jej partner niespodziewanie znika...

FURIA to początek nowej serii kryminalnej. Bezlitosny świat, w którym z dnia na dzień umarł dawny porządek i nastało nowe prawo. Seryjni zabójcy, policyjne śledztwa, klimat minionych dekad i mocne opowieści inspirowane autentycznymi historiami...

"Dekada" to seria kryminalna inspirowana prawdziwymi historiami z czasów transformacji ustrojowej lat 90-tych.

WYDANIE NOWE - POPRAWIONE.

2023 Wydawnictwo Błysk (Audiobook): 9788367739429

Prezentowana książka jest czwartą z serii „Łódź w PRL. PRL w Łodzi”. Autorzy serii w pięciu tomach podejmą wysiłek ukazania kolejnych etapów funkcjonowania miasta nad Łódką w latach 1945–1989, by w sposób jak najbardziej przystępny popularyzować wiedzę o Łodzi w kontekście PRL-owskiej rzeczywistości.

W serii ukazały się:

Przemysław Waingertner, Czwarta stolica. Kiedy Łódź rządziła Polską (1945–1949)

Grzegorz Mnich, Stalinowska codzienność. Łódź w latach 1949–1956

Krzysztof Lesiakowski, Gomułkowska rzeczywistość. Łódź w latach 1956–1970

W książce omówiono najważniejsze kwestie związane z historią Łodzi w latach 70. XX wieku. Czytelnik ma możliwość bliższego zapoznania się z dziejami miasta w tej specyficznej dekadzie, wspominanej przez wielu łodzian jako okres największego rozkwitu Łodzi w historii PRL. Autor prezentuje oczekiwania, jakie wiązano z nową ekipą rządzącą, jej program rozwoju i modernizacji Łodzi, lokalne władze, a także przemiany demograficzno-gospodarcze, warunki życia społeczno-kulturalnego i narodziny łódzkiej opozycji.

Publikacja jest kierowana do osób zainteresowanych PRL-owską historią Łodzi. Może być okazją do podróży w czasie i powrotu do miasta z czasów dzieciństwa i młodości.

Prezentowana książka jest trzecią z serii „Łódź w PRL, PRL w Łodzi”. Autorzy serii w pięciu tomach podejmą wysiłek ukazania kolejnych etapów funkcjonowania miasta nad Łódką w latach 1945–1989, by w sposób jak najbardziej przystępny popularyzować wiedzę o Łodzi w kontekście PRL-owskiej rzeczywistości.

W książce pokazano różne aspekty funkcjonowania Łodzi i jej mieszkańców w gomułkowskich realiach lat 1956–1970, stałego rozmijania się potrzeb z możliwościami zarówno w sferze konsumpcji, jak też inwestycji. Opisano dynamikę zmian podczas tzw. postalinowskiej odwilży oraz rozwój administracyjno-społeczno-kulturalny miasta. Scharakteryzowano aparat partyjno-państwowy i mechanizmy jego działania, a także stosunki świeckiego państwa ze strukturami Kościoła katolickiego, w tym konflikt między tymi podmiotami na tle sporu o charakter obchodów Tysiąclecia Chrztu Polski. Ponadto na przykładzie rewolty studenckiej z marca 1968 r. omówiono niechlubny koniec „siermiężnego socjalizmu” na gruncie łódzkim.

Publikacja może być przydatna dla osób, które zastanawiają się, czy w Łodzi doby gomułkowskiej zostało coś jeszcze z ducha „ziemi obiecanej”, ile prawdy było w określeniu mówiącym o „czerwonej Łodzi”, czy po okresie 1956–1970 pozostało jakieś godne uwagi dziedzictwo.

Wszystko zaczęło się wiosną 1970 roku od pomysłu na wakacyjny konkurs dla młodzieży. Konkurs nietypowy, nie chodziło bowiem o tradycyjny turniej z pytaniami i odpowiedziami, lecz o masową akcję, która porwie tłumy. W czasach, gdy polscy kolarze święcili największe triumfy, a wynikami Wyścigu Pokoju żył cały kraj, turystyka rowerowa przeżywała swoje najlepsze chwile i niemal każdy jeździł na rowerze lub przynajmniej o tym marzył. Nic więc dziwnego, że inicjatywa natychmiast spotkała się z ogromnym zainteresowaniem: fenomenem jest jednak to, że mimo upływu lat nadal cieszy się niesłabnącą popularnością.

Konkurs Wakacje na dwóch kółkach nie miałby szans powstać, rozwinąć się i przetrwać ponad czterech dekad, kryzysów, zawieruch historycznych oraz zmiany systemu, gdyby nie osoba organizatora, Henryka Sytnera, doskonale znanego słuchaczom Polskiego Radia z nieustannego i niezwykle entuzjastycznego promowania kultury fizycznej, sportu oraz aktywnego trybu życia. Ta książka jest w równym stopniu o nim, jak i o samym konkursie, bo w końcu 43 lata Wakacji na dwóch kółkach to też kawał życia ich spiritus movens.

Książka opowiada również o niesamowitych wyprawach rowerowych młodych ludzi, ich zmaganiach z przeciwnościami, licznych przygodach na czterech kontynentach i niepowtarzalnych doświadczeniach osób, dla których wygrana w konkursie była często największym marzeniem młodości. Warto o nich przeczytać, nawet jeśli nie słuchacie na co dzień Trójki, a rowerem jeździcie tylko na zakupy. Jeśli zaś słuchacie audycji Henryka Sytnera, kibicujecie młodzieży rywalizującej w konkursie, a z dwoma kółkami nie rozstajecie się nawet zimą, ta książka to dla Was lektura obowiązkowa!

Przez ponad 40 lat w naszym kraju zmieniło się wszystko. Albo raczej prawie wszystko. Bo jest ktoś, kto - nie zważając na nic - robi swoje. Tym kimś jest człowiek instytucja, człowiek czołg - Henryk Sytner. Podziwiam Henryka bo potrafi swoimi pasjami zarażać tysiące ludzi, i tych, którzy jeżdżą na rowerach, czy też na nartach, i tych, którzy mają pieniądze, i mogą te fanaberie finansować. Dzięki swoim umiejętnościom Henryk Sytner nigdy nie pracował, zawsze był na wakacjach, ale jak bardzo pożytecznych....

Grzegorz Miecugow

Henryk Sytner to nie tylko człowiek z pasją, ale przede wszystkim osoba, która swoją pasją zaraża innych.

Czesław Lang

Tak to pamiętam: kakofonia rowerowych dzwonków, gitarowe riffy, „wakacje na dwóch kółkach”… a po sygnale niespożyty redaktor opowiada o krętych drogach, wietrze we włosach i szumie opon na gorącym asfalcie. Zawsze czułem, że to jakiś dziwny człowiek. Nie dość, że taki zapalony, to jeszcze innych, młodych, nieopierzonych, ciekawych świata, ciągnie za sobą.

Dziś trzymam w ręku książkę „Henryka Sytnera wakacje na dwóch kółkach” – kronikę całej tej hecy. Czytam i powoli dociera do mnie, że pasja jak ta nie tylko inspiruje i wciąga nas w nową przygodę. Równie dobrze może, jeśli na to pozwolimy, stać się dla nas początkiem zupełnie nowego życia. O tym jest ta książka.

Łukasz Wierzbicki

Publikację polecają:

W książce podjęto próbę przełożenia relacji między pamięcią a historią na praktykę historiograficzną. Tom zawiera teksty o dużej rozpiętości chronologicznej - od lat 80. XVIII wieku po czasy współczesne. Autorzy rozważają takie zagadnienia, jak: wizerunki kobiet władzy w oświeceniowych syntezach dziejów Polski Adama Naruszewicza i Jerzego S. Bandkiego; upamiętnianie bohaterów narodowych w XIX stuleciu; wspomnienia o historykach (Karolu Potkańskim) zapisane w pamięci współczesnych; drogi polskich historyczek, m.in. Krystyny Śreniowskiej, do samodzielności naukowej; lokalna polityka pamięci w czasach PRL-u; obrazy II wojny światowej w rosyjskich podręcznikach szkolnych oraz polityka historyczna i jej przełożenie na współczesną edukację szkolną.
Publikacja zainteresuje nie tylko historyków historiografii, metodologów, regionalistów, lecz także politologów i socjologów.

"Historia pewnej nadziei. Październik ’56 oczami amerykańskiej korespondentki" to książka o niezwykłym stanie ducha Polaków w czasie "październikowej odwilży" 1956 roku, której autorką jest wybitna dziennikarka Flora Lewis - korespondentka The Washington Post w bloku sowieckim. Jej relację z wypełnionej nadzieją postalinowskiej Polski pisane były dla zachodnich czytelników i stanowiły dynamiczny obraz zachodzących w Polsce przemian. Książka zawiera też wiele interpretacji faktów i opisów wydarzeń wykraczających daleko poza ówczesny komentarz polityczny. Pokazuje, dlaczego świat zachodni (bo przecież jest to książka pierwotnie w pierwszym rzędzie dla czytelnika amerykańskiego i zachodnioeuropejskiego) tak interesował się Polską. Nie jest to kolejna historyczna czy politologiczna analiza wydarzeń październikowych ale niezwykły reportaż, unikatowe źródło i świadectwo atmosfery tamtych czasów. Jej relacja to jednak rzecz o nieprzemijającej wartości, również dla polskiego czytelnika, znającego z innych źródeł przebieg wydarzeń z 1956 roku.

"Najważniejsza w książce jest analiza sytuacji w Polsce w październiku 1956 roku. Amerykańską publicystkę interesują przede wszystkim źródła polskiego buntu, zarówno inteligencji, jak też robotników. Dowodzi, że źródła tego tkwiły zarówno w sferze ideologicznej (kryzys dogmatów marksistowskich, sprzecznych z polską kulturą) a także ekonomicznej (zapaść gospodarcza). Ważne jest dla niej, że ów bunt połączył bądź co bądź „przodującą klasę robotniczą” z inteligencją, młodą inteligencją, czego wyrazem była historia pisma „po prostu”. Bardzo dokładnie i precyzyjnie pokazuje też reakcję władz , które przecież reprezentowały politykę Kremla wobec swoich satelitów. Śledzi działalność Władysława Gomułki, jego ewolucje i taktyk dla przetrwania dawnego ustroju.

Ta precyzyjna, nieustępująca ani ówczesnym, ani obecnym polskim studiom analiza służy jednak Florze Lewis do czegoś innego niż tylko pokazanie Polski Anno Domini 1956. Głównym celem pracy jest odpowiedz na pytanie czy owa rewolucja nadziei ma charakter trwały, czy jej źródła, ów bunt mas maja charakter uniwersalny. Rozpatruje więc polską „bezkrwawą rewolucje” na tle przemian w innych krajach obozu socjalistycznego , Węgry, Jugosławia, gdzie pokazuje działalność Milowana Dzilasa i jego losy, a przede wszystkim reakcje władz i społeczeństwa na jego próby liberalizacji systemu komunistycznego. Czy w Polsce upatruje w przyszłości demontażu komunizmu w Europie Wschodnie? Tego jednoznacznie nie artykułuje." (z recenzji prof. D. Jędrzejczyka)

Dzięki polskiej rewolucji, która przyniosła ze sobą swobodę wypowiadania się, zadawania pytań i utrzymywania kontaktów z Zachodem, w Polsce, jak nigdzie indziej, można dowiedzieć się, co piszczy za potężnymi zazwyczaj i dźwiękoszczelnymi murami reżimu komunistycznego. W Polsce, jak nigdzie indziej, można uzyskać informacje o toczących się sporach, ukrytych motywach działania, skrywanych konfliktach osobowości, które tworzą politykę w komunizmie i wpływają na funkcjonowanie jego administracji. Przede wszystkim jednak, na podstawie polskiego doświadczenia można starać się określić, jak dużo wolności mogą wyszarpać dyktaturze odważni ludzie oraz jakie są szanse na to, żeby mogli pójść o krok dalej i zdobyć jeszcze więcej.

Fragment Wprowadzenia

Autorka książki, Flora Lewis (1922–2002), należy do najwybitniejszych dziennikarek amerykańskich ubiegłego stulecia. Błyskotliwa, niezwykle ambitna, niestrudzona, potrafiła być ostra i krytyczna, ale zawsze trzymała się zasad dobrej praktyki dziennikarskiej.

Przetarła szlaki wielu kobietom starającym się o najwyższe pozycje i osiągnięcia w zdominowanym dotąd przez mężczyzn zawodzie dziennikarza. Flora Lewis to pierwsza zagraniczna korespondentka „Washington Post”, pierwsza kobieta, która otrzymała stanowisko dyrektora z nowojorskim biurze „Washington Post”, pierwsza dziennikarka posiadająca własną kolumnę felietonową w „New York Times”. Jej osiągnięcia doceniły liczne uczelnie wyższe i organizacje pozarządowe. Otrzymała doktoraty honoris causa od takich uczelni jak Uniwersytet Kalifornijski w Los Angeles, Uniwersytet Columbia, Princeton, Mount Holyoke, Bucknell, Muhlenberg, Manhattan Marymount. Jest laureatką wielu prestiżowych nagród. W 1981 r. uhonorowana została francuską Legią Honorową.

Tytuł książki świadomie nawiązuje do wiersza Agnieszki Osieckiej. Poetka odsłania przed nami tę twarz historii, której często nie chcemy widzieć, którą podświadomie odrzucamy. Nie dostojnej muzy Klio, ale historii będącej ciężarem, obezwładniającej, pretensjonalnej, bezwzględnej, oskarżającej.

Ale jest jeszcze inna twarz przeszłości. To historia pokrzepiająca, przeszłość jako bajka opowiadana przez zwycięzców i moralistów, w gruncie rzeczy niewiele znacząca poza samą sobą. Zdając sobie sprawę z pewnej przewrotności, która towarzyszy naszym zmaganiom z historią, w niniejszej pracy chciałbym upomnieć się o ten rodzaj historii, który przeciwstawia się dwóm wcześniej wymienionym, zwrócić uwagę na potrzebę historii refleksyjnej, krytycznej, świadomej swoich ograniczeń. Zebrane w książce teksty zdecydowałem się podzielić na trzy dopełniające się części.

Pierwsza z nich dotyczy historiografii, druga koncentruje się na zjawisku pamięci zbiorowej/pamięci historycznej, trzecia grupuje wypowiedzi na temat szeroko dyskutowanej ostatnio kategorii „polityki historycznej”, tej dawnej i tej współczesnej. Ideą spajającą zebrane w tej książce szkice jest przeświadczenie o różnych formach obecności przeszłości w kulturze. W zależności od kontekstu może ona służyć celom poznawczym, emancypacyjnym, ludycznym czy propagandowym. Ów nadmiar historii i różne użytki, które z niej czynimy, są znakiem epoki.

Biografistyka dotycząca PRL jest skoncentrowana na czołowych politykach – Bolesławie Bierucie, Władysławie Gomułce, Edwardzie Gierku czy Wojciechu Jaruzelskim. Brakuje biografii postaci z drugiego planu. Stąd, pisząc o Gomułce, należy dostrzegać nie tylko premiera Józefa Cyrankiewicza, lecz także Ignacego Logę-Sowińskiego (1914–1992), pseudonim „Ignac”, o którym traktuje prezentowana książka. Wywodził się on z Łodzi, gdzie związał się z KPP i za co trafił do więzienia. W latach 1939–1941 przebywał w zajętym przez Związek Sowiecki Białymstoku, później działał w komunistycznym podziemiu na obszarze okupowanej przez Niemców Polski, aby po wojnie – choć z zawirowaniami w okresie stalinowskim – stopniowo wspinać się po szczeblach kariery. Z Gomułką zetknął się na początku wojny, natomiast od końca 1943 roku łączyła ich już ścisła współpraca. Po ponownym objęciu władzy przez „Wiesława” Loga-Sowiński znalazł się w wąskim gronie jego najbliższych ludzi. Z Gomułką doświadczał przemian październikowych 1956 roku i praktycznie razem z nim w niesławie kończył karierę polityczną w grudniu 1970 roku. Przez całe życie, z wyjątkiem okresu stalinizmu, był całkowicie lojalny zarówno wobec swego patrona, jak i Moskwy. Ta postawa pozwalała mu przez lata utrzymywać się na szczytach władzy.

Biografia Logi-Sowińskiego jest książką o mniej znanych aspektach funkcjonowania elit PRL, o relacjach między ludźmi ze ścisłego kierownictwa, a także o sposobach praktykowania władzy i korzystania z niej.

Czy na czele zbrodniczej instytucji mogą stanąć dobrze wykształceni inteligenci? Paweł Sztama pokazuje drogę wysokich funkcjonariuszy UB od przedwojennych uniwersytetów do powojennych pokojów przesłuchań.

Komunistyczny aparat bezpieczeństwa odpowiada za najgorsze zbrodnie okresu stalinowskiego – walkę z podziemiem niepodległościowym, prześladowanie opozycji, wprowadzenie wszechobecnego terroru. Choć wśród niższych szczeblem funkcjonariuszy bezpieki dominowali prymitywni siepacze, to kierowali nimi ludzie, którzy w innych okolicznościach mogliby stanowić elitę społeczeństwa.

Byli jednak zapalonymi komunistami, którzy sympatyzowali z wrogą niepodległej Polsce Komunistyczną Partią Polski, po 17 września 1939 roku z radością witali Armię Czerwoną a w 1944 roku rozpoczęli walkę o „utrwalenie władzy ludowej”. To Julia Brystygier, zwana „krwawą Luną”, prawdopodobnie najinteligentniejsza spośród funkcjonariuszy UB, odpowiedzialna za walkę z Kościołem i inteligencją; Józef Różański, dyrektor Departamentu Śledczego, prowadzący najważniejsze śledztwa okresu stalinowskiego, sadysta i dogmatyk; Adam Humer – zastępca Różańskiego, znany ze znęcania się nad aresztowanymi, w III RP skazany za swoje czyny i osadzony w więzieniu.

„Inteligenci w bezpiece” to opowieść o tym, jak idealizm przerodził się w ideologiczny dogmatyzm, a ten w okrucieństwo i rzeczywiste zbrodnie.

Paweł Sztama – historyk, pracownik Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej. Autor książki „Generał August Emil Fieldorf. Biografia wojskowa”. Zajmuje się historią konspiracji niepodległościowej i aparatu bezpieczeństwa PRL, przygotowuje biografię Józefa Różańskiego.

"Janek przejechał się po nim walcem” – tak komentowano artykuły autorstwa Jana Walca, czołowego publicysty opozycji w czasach PRL. Ta gra słów dobrze oddaje sposób, w jaki potrafił postępować z ludźmi, o których pisał. Ofiarami jego ostrego pióra padali działacze partyjni, milicjanci, prokuratorzy, luminarze polskiej literatury, przywódcy opozycji demokratycznej, dawni i aktualni koledzy, a nawet nauczycielki jego córki. Zawsze stawał w obronie skrzywdzonych, do upadłego bronił swoich racji, nawet za cenę konfliktu z własnym środowiskiem.

Jan Walc - sekretarz Jarosława Iwaszkiewicza, historyk literatury, opozycjonista, postać barwna i bezkompromisowa odszedł przedwcześnie, na początku polskiej transformacji. Może dlatego jest szanowany przez obie strony obecnego konfliktu politycznego. O czym dzisiaj pisałby, o co i z kim walczył?

„Kadry określają wszystko. Po wyborze słusznej linii sukces zależy od pracy organizacyjnej i właściwego (…) doboru ludzi”. Ta krótka dyrektywa Stalina stała się zasadniczą wytyczną w praktycznej działalności politycznej wszystkich reżimów komunistycznych po II wojnie światowej. Celem badawczym tej książki jest analiza instrumentów, za których pomocą polscy komuniści usiłowali wdrażać w latach 1945-1956 system nomenklaturowy w najważniejszym dziale gospodarki narodowej – przemyśle. Analizie poddano m.in. intencje polityki kadrowej PPR/PZPR, rolę kierowników personalnych, wpływ na dobór kadr aparatu bezpieczeństwa, praktykę tzw. wysuwania na stanowiska kierownicze, stosowane metody kontroli i nadzoru pracowników umysłowych. Ważnym elementem analizy jest także stworzenie zbiorowego portretu tzw. nowej inteligencji i ustalenie, jaki był wpływ ówczesnej polityki kadrowej na sytuację ekonomiczną przedsiębiorstw.

Tematykę prezentowanej monografii można ulokować pomiędzy historią kobiet a historią nauki. Autorka wypełnia istniejącą od długiego czasu lukę badawczą w zakresie rozpoznania i charakterystyki osiągnięć kobiet oraz ich wkładu w rozwój rodzimej historiografii. Ukazuje dorobek naukowy historyczek z uwzględnieniem przeobrażeń dokonujących się zarówno w obszarze zbiorowej mentalności, jak i polityki, kultury, nauki. Przygląda się rozwojowi kobiecych karier na tle kilku epok – od okresu poprzedzającego wybuch Wielkiej Wojny (pierwsze doktoraty kobiet), przez dwudziestolecie międzywojenne (pierwsze habilitacje kobiet), po PRL (badaczki dziejów zaczęły wieńczyć swe osiągnięcia profesurą zwyczajną). Zdaniem autorki zawężenie skali obserwacji do jednej dyscypliny pozwala sformułować szersze wnioski odnoszące się do polskiej humanistyki w ogóle. Daje to możliwość uchwycenia zjawisk i prawidłowości, które stały się i nadal są udziałem kobiet w nauce.

Publikacja zainteresuje historyków historiografii, specjalistów z zakresu historii kobiet i dziejów najnowszych, a także naukoznawców i antropologów.

Książka jest kolejną publikacją pokonferencyjną Interdyscyplinarnego Seminarium Gender, tym razem otwierającą przed czytelniczkami i czytelnikami perspektywę globalną. Poświęcona jest nie tylko dominacji i opresji, jakiej doświadczają kobiety na całym świecie, lecz także strategiom oporu podejmowanego przez nie dawniej i teraz, zarówno w Polsce, jak i w sąsiedniej Ukrainie oraz odległej Etiopii, w polityce, mediach, literaturze, teatrze i sztuce. Adresowana jest do badaczek i badaczy, studentek i studentów zainteresowanych problematyką gender. Zawiera różnorodne naukowe opracowania dotyczące problematyki kobiecej w różnych ujęciach, które mogą zainteresować czytelniczki i czytelników także spoza akademii.

Kornel Morawiecki, legenda opozycji antykomunistycznej, założyciel i przewodniczący Solidarności Walczącej, człowiek, którego reżim Jaruzelskiego siłą wyrzucił z Polski a wolna Polska skazała na ćwierć wieku zapomnienia. W szczerej rozmowie opowiada o dzieciństwie, dojrzewaniu, początkach swojej działalności opozycyjnej, o powstaniu i funkcjonowaniu Solidarności Walczącej oraz o tym co się stało po 1989 roku. Dowiemy się m.in. w jaki sposób działał podziemny kontrwywiad, do czego – oprócz palenia – mogły służyć papierosy „Marlboro” i jakie miejsce we Wrocławiu bezpieka nazywała „Watykanem”. Obowiązkowa pozycja dla wszystkich zainteresowanych historią najnowszą.

Współczesne badania politologiczne chętnie podejmują temat zmian wywołanych kryzysem. Ujmując interdyscyplinarnie wątki różnorakich załamań, impasów, gwałtownych przeobrażeń, zderzono ze sobą heterogeniczne ujęcia warunków, w jakich się odbywały i wywołanych rezultatów. Biorąc pod uwagę sfery, jakich poszczególne zjawiska dotyczyły, przedstawiono kryzysy polityczne, rządowe, gospodarcze, społeczne – wymagające wyjścia poza stosowane dotychczas rozwiązania i kulturowe – wynikające z ewaluacji systemów wartości. Dziesięć rozdziałów charakteryzuje przebieg i konsekwencje współczesnych sytuacji kryzysowych w Europie, Ameryce Łacińskiej i Azji. Szeregując uwarunkowania i następstwa opisywanych impasów, wymieniono ich główne kategorie. Wśród nich globalne i regionalne zmiany sojuszów, finansowe i gospodarcze skutki przemian, a także sposób ich prezentowania w debacie publicznej. Ważną grupą są koszty społeczne ponoszone przez jednostki i wykluczenia dotyczące różnych regionów świata. W prezentowanych badaniach często pojawia się wątek zarządzania kryzysem i tworzenia wokół niego właściwej dla określonych sił politycznych narracji, która legitymizuje podejmowane środki zaradcze lub ich brak.