Kumulacja procesowych uczestników polskiego postępowania karnego to zespół zagadnień dotyczących złożonych układów procesowych, pochodnych wobec pozycji poszczególnych uczestników procesu karnego. Różnie zatem należy oceniać sytuacje, gdy podmiot wykonuje określone czynności w zależności od innych jego ról procesowych, które albo mogą zostać mu narzucone, albo są wynikiem wyboru przez uczestnika określonej formy udziału w postępowaniu. Te uwarunkowania, jak starano się wykazać w niniejszym opracowaniu, nie zawsze występują jednocześnie, mogą one bowiem mieć miejsce w ramach jednego procesu, ale w różnych jego stadiach i etapach, co może powodować, że nie zawsze mają one oczywisty charakter.

Monografia dotyczy tematyki związanej z pojęciem sprawiedliwości okresu przejściowego (transitional justice ) w prawie międzynarodowym - niezwykle dynamicznie rozwijające j się dyscypliny wiedzy, ale i przede wszystkim działań praktycznych, czerpiących wprost z nauk prawnych oraz z bogactwa nauk historycznych, politycznych, społecznych, a nawet psychologicznych. To przestrzeń, w której można znaleźć rozwiązania problemów społeczeństw postautorytarnych lub postkonfliktowych, znajdujących się pomiędzy rządami władzy opresyjnej a demokracją lub pomiędzy wojną a pokojem, chcących jednocześnie rozliczyć trudną przeszłość.

Autor pochyla się w szczególności nad sytuacją prawną ofiar poważnych naruszeń praw człowieka lub prawa humanitarnego w czasie gwałtownych zmian polityczno-społecznych. W uzupełnieniu metodologii charakterystyczne j dla nauk prawnych odwołuje się także do swoich badań terenowych przeprowadzonych w państwach zmagających się z niełatwą przeszłością, takich jak: Bangladesz, Bośnia i Hercegowina, Mozambik oraz Ukraina.

Książka zawiera teksty kilkudziesięciu kryminologów z Polski i Europy, dedykowanych Profesor Irenie Rzeplińskiej z okazji jej jubileuszu.

Pytanie o sens i istotę badań kryminologicznych nieustająco towarzyszy Profesor Irenie Rzeplińskiej oraz jej uczniom, współpracownikom i przyjaciołom w ich pracy naukowo-badawczej i edukacyjnej. Próba odpowiedzi na to pytanie zmusza do zastanowienia się, jaki jest cel prowadzonych badań empirycznych czy rozważań teoretycznych i do czego mogą przydać się wyniki tych badań.

Wiedza, jakiej dostarczają badania kryminologiczne, jest niewątpliwie potrzebna w sytuacji, gdy poczucie zagrożenia przestępczością jest jednym z podstawowych lęków współczesnych społeczeństw. Dzięki niej można pomóc w tworzeniu skutecznych strategii zapobiegania przestępczości, w kreowaniu optymalnej polityki karnej oraz w realizowaniu programów rozwiązywania problemów społecznych współczesnych społeczeństw.

Książka pomoże czytelnikom otworzyć nowe horyzonty myślenia o przestępczości, jej zapobieganiu i kontrolowaniu, a także dostarczy interesujących odpowiedzi na pozornie proste pytanie: po co nam kryminologia?

W maju 2020 roku Profesor Witold Kulesza obchodził 70. rocznicę urodzin. Z tej okazji postanowiliśmy skierować zaproszenie do wybitnych przedstawicieli najważniejszych ośrodków naukowych w Polsce i za granicą, by wspólnie uhonorować Jubilata. Efektem naszej współpracy jest prezentowana księga jubileuszowa, zawierająca pięćdziesiąt artykułów o szerokiej tematyce. Zostały one pogrupowane w obrębie czterech rozdziałów – O sprawiedliwości, O prawie karnym w ogólności, O prawie karnym w szczególności, O kryminologii i polityce kryminalnej – by nawiązać do najistotniejszych wątków dorobku naukowego Jubilata. Wśród nich znajdują się prace z pogranicza prawa karnego oraz filozofii państwa i prawa, a także dotyczące poszczególnych typów przestępstw. Autorzy artykułów zarówno sięgają wstecz, jak i odnoszą się do współcześnie wprowadzonych rozwiązań z zakresu prawa penalnego. Pro dignitate legis et maiestate iustitiae, żywiąc głęboki szacunek wysokie uznanie dla Profesora Witolda Kuleszy, składamy tę księgę Jubilatowi w hołdzie i darze.

Redaktorzy naukowi

Silesian Journal of Legal Studies vol. 4 jest kolejnym numerem wydawnictwa ciągłego powołanego do życia uchwałą Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego. W Silesian Journal of Legal Studies są publikowane teksty w językach angielskim, francuskim, niemieckim i hiszpańskim.

Numer czwarty Silesian Journal of Legal Studies zawiera artykuły dotyczące różnych dziedzin prawa – prawa konstytucyjnego, międzynarodowego prawa człowieka, karnego międzynarodowego i administracyjnego. Teksty dotyczą aktualnych problemów prawnych pojawiających się na gruncie prawa krajowego (teksty administracyjne), ale przede wszystkim europejskiego.

Silesian Journal of Legal Studies vol. 4 zawiera spis wybranych, ważniejszych monografii autorstwa pracowników Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego za rok 2011. Dołączono także wykaz konferencji zorganizowanych na Wydziale Prawa i Administracji. Wykazy te mają na celu promocje Wydziału i zapoznanie społeczności akademickiej z działalnością naukową Wydziału.

Autorami tekstów są nie tylko Polacy – pracownicy Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, ale także naukowcy z innych polskich i zagranicznych uniwersytetów.

Grupa prawie 30 słuchaczy, prowadzących badania w różnych gałęziach prawa, poddała analizie szeroki zakres zagadnień – stąd uniwersalny tytuł, jakim została opatrzona całość. Znalazły się tutaj bowiem rozważania zarówno z prawa cywilnego, karnego, administracyjnego, finansowego, konstytucyjnego, jak i z historii prawa. Dlatego też książka ta jest skierowana do szerokiego grona odbiorców.

Monografia opisuje przebieg postępowania karnego przed organami wojskowego wymiaru sprawiedliwości II Rzeczypospolitej w latach 1918-1939. Jest to praca pionierska. Przedstawiona w niej problematyka nie była dotychczas przedmiotem badań naukowych.

Istotne miejsce w monografii zajmuje charakterystyka poszczególnych instytucji ówczesnego prawa karnego wojskowego procesowego, zwłaszcza tych, które występowały tylko na gruncie tej dziedziny prawa, jak choćby właściwego dowódcy (zwierzchnika sądowo-karnego), prokuratora wojskowego, żandarmerii i oficera sądowego. Osoby zainteresowane kształtowaniem się polskiego systemu prawnego po 1918 roku znajdą w niej również opis przebiegu prac unifikacyjnych i kodyfikacyjnych wojskowego postępowania karnego, ze wskazaniem i charakterystyką głównych źródeł tego prawa oraz ich przemian na przestrzeni lat funkcjonowania. W książce znajdziemy również obszerny rozdział poświęcony genezie i ustrojowi międzywojennego sądownictwa wojskowego oraz wykonaniu kary.

Całość problematyki uzupełnia materiał fotograficzny ukazujący osoby, miejsca i wydarzenia związane z funkcjonowaniem wojskowego wymiaru sprawiedliwości. W monografii znajdziemy również prawnoporównawcze odniesienia do innych systemów prawnych, w tym common law, oraz porównania z funkcjonowaniem powszechnego prawa i wymiaru sprawiedliwości w Polsce tamtego okresu. W zakończeniu z kolei, Autor odniósł się do wciąż aktualnych problemów odrębności sądownictwa wojskowego i procesu karnego wojskowego oraz jego ewentualnych dalszych losów w systemie prawa karnego procesowego.

Książka adresowana jest zarówno do historyków prawa jak i wszystkich zainteresowanych historią polskiego wymiaru sprawiedliwości. Ze względu na szeroko eksponowaną metodę dogmatyczną, monografia powinna zainteresować także prawników zajmujących się aktualnie obowiązującymi regulacjami prawnymi z zakresu prawa i postępowania karnego.

Kompendium przedstawia aktualny obraz polskiego prawa karnego materialnego, przygotowany w oparciu o Kodeks karny z 1997 r. Omówiono w nim stan prawny na dzień 1 września 2022 r., prezentując dodatkowo zmiany objęte rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Sejm IX kadencji, druk sejmowy numer 2024), których to projekt, na dzień przygotowania podręcznika, znajduje się na etapie zaawansowanych prac parlamentarnych.

Zaprezentowane opracowanie obejmuje wykład podstawowej wiedzy z zakresu części ogólnej polskiego prawa karnego materialnego. W podręczniku omówiono w sposób zwięzły podstawowe rozwiązania modelowe oraz instytucje prawnokarne obowiązujące w polskim porządku prawnym. Dążąc do ułatwienia Czytelnikowi przyswojenia omawianej materii, w publikacji zrezygnowano z formy ciągłej wywodu, zastępując ją formą skryptową. W tym samym celu w kompendium przytoczono in extenso treść przepisów związanych z omawianymi zagadnieniami, co powinno ułatwić Czytelnikowi pracę z podręcznikiem.

Ustawa Prawo zamówień publicznych podlega ostatnio ciągłym nowelizacjom. Wszyscy praktycy, zobligowani do stosowania jej przepisów, są zmuszeni do systematycznej lektury zawartych w niej uregulowań, które wyznaczają kształt prowadzonych postępowań o udzielenie zamówienia publicznego. Zmiany dotyczą nie tylko podmiotu zamawiającego, lecz także wskazują nowe reguły prowadzenia samego postępowania czy też eliminują z obowiązujących dotychczas przesłanek unieważnienia postępowania te, które dotyczą podmiotu realizującego przedmiot zamówienia.

Obowiązujące przepisy, które z założenia mają chronić interesy finansowe Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego, winny tworzyć system wzajemnie się uzupełniający. Podstawy prawne różnych form odpowiedzialności nie w każdym jednak przypadku wyłączają jednoczesne stosowanie innych przepisów i wskazanych tam form odpowiedzialności, dlatego możemy się spotkać z ich kumulacją.

Prezentowana publikacja zawiera krótkie omówienie najważniejszych zbiegów odpowiedzialności za naruszenie przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych, w szczególności w nawiązaniu do prawa karnego, szeroko rozumianego prawa finansowego oraz prawa cywilnego.